ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΗΣ ΧΑΝΑΝΑΙΑΣ

 

«…ἰδοὺ γυνὴ Χαναναία ἀπὸ τῶν ὁρίων ἐκείνων ἐξελθοῦσα ἐκραύγασεν αὐτῷ λέγουσα· ᾿Ελέησόν με, Κύριε, υἱὲ Δαυΐδ· ἡ θυγάτηρ μου κακῶς δαιμονίζεται….»

Ερμηνεύοντας αλληγορικά το ότι βγήκε από την περιοχή της, σημαίνει ότι χρειάζεται να βγούμε από την περιοχή μας για να συναντήσουμε την Εκκλησία και τον Χριστό.
Η  Χαναναία κατά τον Χρυσόστομο δεν τολμά να έρθει στα Ιεροσόλυμα γιατί
θεωρεί ανάξιο τον εαυτό της. Κι αυτή είναι μια μεγάλη αντίθεση με τους Ιουδαίους
που ο Χριστός πήγαινε στα μέρη τους και Τον έδιωχναν.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 Η γυναίκα δεν τολμά να φέρει την δαιμονισμένη κόρη της μπροστά στον Ιησού, ούτε
Τον προσκαλεί στο σπίτι της για να τη θεραπεύσει, ούτε τολμά να Τον αγγίξει. Έχει
όμως τέτοια πίστη και ταπείνωση, που αφήνει το παιδί της στο κρεβάτι, και ζητάει μόνο τη βοήθειά Του αναφέροντας την αρρώστια.

Προσέξτε πως η γυναίκα δεν είπε στον Κύριο,«ελέησε την κόρη μου», αλλά ελέησόν με, Κύριε. Η κόρη της ήταν παράφρων, τη βασάνιζε ο δαίμονας. Κι όμως η μητέρα της ζήτησε από τον Κύριο να ελεήσει εκείνην, αντί της θυγατέρας της. Γιατί; Επειδή η κόρη της, με την παραφροσύνη που είχε, δεν καταλάβαινε τι της συνέβαινε. Δεν μπορούσε ν’ αντιληφθεί τον τρόμο και το βάσανό της, όπως το καταλάβαινε η μητέρα της που ήταν καλά. Από τα λόγια αυτά καταλαβαίνουμε τη μεγάλη αγάπη τής μητέρας προς την κόρη της. Η μητέρα υπόφερε τα βάσανα τής κόρης της σα νά ‘ταν δικά της. Εκείνος που θα ελεούσε την κόρη της, θα ελεούσε κι εκείνη, τη δύστυχη μητέρα της. Στην τρομερή αυτή κατάσταση της μητέρας ποιος θα μπορούσε με κάποιο τρόπο να την ελεήσει, αν δεν ελεούσε και την κόρη της;

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Ο Ιησούς όμως ασκώντας μια αξιοπρόσεκτη επικοινωνία των αλληλεπιδράσεων δεν
απαντά, σε σημείο σκανδαλισμού των ανθρώπων γύρω Του. Αυτή προφανώς
λαμβάνει το μήνυμα ως δοκιμασία, και αντί να παραιτηθεί, συνεχίζει να παρακαλεί
τόσο, ώστε να επηρεάσει συναισθηματικά τους ίδιους τους μαθητές Του, που πρέπει
να ταράχτηκαν σε τέτοιο βαθμό ώστε να επέμβουν. Αλλά δεν τόλμησαν κατά τον
ιερό Χρυσόστομο να Του ζητήσουν να τη λυπηθεί, παρά μόνο ζήτησαν τη βοήθειά
Του γιατί φωνάζει πίσω τους. Ο Χριστός απορρίπτει το αίτημά τους και συνεχίζει να
αγνοεί επιδεικτικά τη γυναίκα λέγοντας ότι η αποστολή Του αφορά στα χαμένα
πρόβατα του λαού του Ισραήλ.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Η γυναίκα δείχνοντας «ωραία αναισχυντία» ως προπέτασμα  κατά τον Χρυσόστομο,
δεν παραιτείται αλλά πέφτει στα πόδια Του κυριολεκτικά, Τον προσκυνά και τον
αποκαλεί «Κύριε» αναγνωρίζοντας την εξουσία Του και χρησιμοποιεί το τελευταίο
της όπλο, την σωματική επικοινωνία για να Τον συγκινήσει. Ο Χριστός προκαλώντας
της μια χειρότερη λεκτική δοκιμασία από την σιγή Του μέχρι τότε, ονομάζει τους
Ισραηλίτες παιδιά Του και εκείνη «σκύλο», αλλά και πάλι εκείνη δεν απελπίζεται. Για
τον Χρυσόστομο η γυναίκα «φιλοσοφεί», ενώ για τον Θεοφύλακτο Βουλγαρίας
«αποκρίνεται συνετώς και πολλά σαφώς» και συναρμολογεί την υπεράσπισή της από

τα ίδια Του τα λόγια, δείχνοντας καρτερία και πίστη δεχόμενη προσβολές και αυτός
είναι ακριβώς ο λόγος αυτής της συμπεριφοράς του Χριστού. Η επιμονή λοιπόν,
είναι τόσο αναγκαία αρετή, που χωρίς αυτή κανείς δεν απολαμβάνει την ποθούμενη
σωτηρία. Ο Χριστός δεν την καταφρονεί πραγματικά, αλλά γνωρίζοντας τα μύχια
της καρδιάς της, την προκάλεσε για να δείξει την πίστη και την αρετή της, τον
«κρυμμένο θησαυρό» της, όπως έκανε και με την Σαμαρείτιδα, που με τον έλεγχο την
έφερε πιο κοντά Του.
Η ταπεινοφροσύνη και η ευψυχία της την κάνουν να δέχεται τους Ισραηλίτες όχι
μόνο ως «παιδιά» του Θεού, αλλά τους αποκαλεί και «κυρίους». Ο Χριστός μίλησε
για τα σκυλιά και εκείνη πρόσθεσε με φρόνηση το έργο τους.

Ο Χριστός αποκαλύπτοντας το λόγο του περιπαιγμού προς αυτήν μέχρι τότε και προσφωνώντας την με τιμή και κυριότητα «γύναι», αναγνωρίζει την μεγάλη πίστη της, και στη συνέχεια λέγοντάς της «γενηθήτω σοι ὡς θέλεις» θεραπεύει την δαιμονισμένη κόρη
της.
Δεν της απεύθυνε λόγους κολακείας αλλά παραπέμποντας στη Δημιουργία, όπως είπε
ο Θεός «γενηθήτω» και έγινε το θέλημά Του, έτσι και το θέλημά της έγινε δια της
πίστης της και της επιμονής της. Επιπλέον ο Χριστός κάνει μια ανατροπή του
αιτήματος της Κυριακής Προσευχής που ο Ίδιος δίδαξε. Αντί αυτή τελικά να πει στο
Θεό «γενηθήτω το θέλημά σου», της είπε ο Ίδιος ο Θεός «γενηθήτω σοι ὡς θέλεις».
Αυτό που δεν κατάφεραν οι μαθητές Του, το κατάφερε αυτή με την πίστη και τις
επίμονες παρακλήσεις της.
Η Χαναναία για τον Θεοφύλακτο Βουλγαρίας αποτελεί σύμβολο «της εξ εθνών Εκκλησίας» που προάχθηκαν στην τάξη των «υιών» και αξιώθηκαν να τρώνε το ψωμί – Σώμα του Χριστού. Αντίθετα οι Εβραίοι έγιναν «σκύλοι» που θαρρούν ότι θα τραφούν από τα ψίχουλα από τα μικρά και ευτελή του γράμματος του Νόμου, υπόλογοι, χωρίς δυνατότητα απολογίας, γιατί όσο μεγαλύτερες ευεργεσίες έχει δεχτεί κάποιος τόσο περισσότερο άξιος τιμωρίας γίνεται με την αγνωμοσύνη του.
Ο Κύριος γενικά επαίνεσε χωρίς καμία διάκριση και στερεοτυπική συμπεριφορά την μεγάλη πίστη των ανθρώπων, όπου κι αν την συνάντησε, και πραγματοποίησε κάθε φορά αυτό που ζητούσαν, όπως σε δύο αξιοπρόσεκτες περιπτώσεις άνδρα και γυναίκας στα Ευαγγέλια, στο Ρωμαίο εκατόνταρχο που παρακαλούσε να θεραπεύσει το δούλο του και σε αυτή τη Χαναναία μητέρα, που παρακαλούσε για τη
δαιμονισμένη κόρη της. Και οι δύο δεν είναι Ισραηλίτες, αλλά έχουν ειδωλολατρική πίστη και εθνική καταγωγή, και παρακαλούν για πρόβλημα όχι άμεσα δικό τους, αλλά δικών τους ανθρώπων. Αναφέρει επιτυχημένα ο Ιωάννης Χρυσόστομος εξ αφορμής της συμπεριφοράς του εκατόνταρχου, ότι είναι διπλή η «κόλαση» και διπλή η «ευφροσύνη» στους λόγους του Χριστού. Για τους μεν Ιουδαίους, η τιμωρία και κόλαση είναι όχι επειδή απλώς εξέπεσαν από τη Βασιλεία των Ουρανών, αλλά επειδή
εξέπεσαν από αυτή που ήταν δική τους, και στους εθνικούς, όχι επειδή απλώς απέκτησαν αγαθά, αλλά επειδή τα απέκτησαν αυτά χωρίς να τα περιμένουν.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------